GESPREKKEN OVER
NATUURVOEDING EN VITALITEIT

Vandaag spreken we Anoã, zij vertelt hoe ze in Brazilië macrobiotisch is opgevoed, hoe ze later in Nederland Voeding & Diëtetiek is gaan studeren en hoe ze nu de kennis van beide verbindt in haar praktijk en toepast in haar gezin. Inspirerend is ook het proces omtrent de relatie tussen voeding en gezondheid dat Anoã zowel met haar dochter als bij zichzelf heeft ervaren. Verder staan we ook stil bij menuplanning en hoe je effectief een kookroutine kunt integreren in je dagelijks leven. En Anoã is een voorbeeld als het gaat om goed kauwen, maar ja, hoe doe je dat als je met een snelle eter getrouwd bent? Verschillende vormen van beweging en ontspanning heeft Anoã in haar leven geïmplementeerd. Ook de relatie met mentaal welzijn komt aan bod. Kortom, veel redenen om naar dit boeiende verhaal te luisteren.

Vanaf nu splitsen we de afleveringen. Op de 2e woensdag van de maand kun je naar het gesprek luisteren en op de 4e woensdag delen we de bereiding.

Laat je weten hoe je deze verandering bevalt?



Show notes
Tomio Kikuchi - Braziliaanse macrobioot ambassadeur van project in Sao Paulo

Gerson dieet - gerson.org/about-us

Dietistenpraktijk - www.anoabrand.nl

Vandaag is Maria Julia onze gast. Een gepassioneerde, zelfstandig werkende kok, die na haar reguliere koksopleiding in Rotterdam, de natuurvoeding heeft omarmd en haar kennis en vaardigheden over deze keuken inzet om iets terug te geven aan de mensen en maatschappij op Kaapverdië, waar zij geboren is.
Zij heeft een mens- en milieuvriendelijk centrum opgezet in Praia, eiland Santiago, met als onderdeel een hotel, een restaurant, een bar, een winkel en een opleidingscentrum, zeg maar een Groene Passage in Kaapverdië, Chez Maria Julia. Kenmerkend voor haar menu is de lokale inheemse keuken. Daarom in deze aflevering ook een Kaapverdiaanse maaltijdsalade.


Show notes
Chez Maria Julia https://chezmariajulia.cv/
Albeda koksopleiding https://www.albeda.nl/horeca/kok-bbl
Voja Travel https://voja.travel/

Bereiding start bij minuut 41:37

Xerém-salade

Ingrediënten
100 g xerém (gebroken maïs)
½ kop rode paprika in blokjes van 1 cm
½ kop wortel in blokjes idem
1 kop rozijnen en abrikosen
1 kop zaden en noten
1 ½ kop bleekselderij in dunne reepjes
1 ½ kop broccoli in kleine roosjes
1 ½ kop peulen in 1 cm brede reepjes
½ bos waterkers grof gesneden
1 flinke rode ui, door de helft en dan heel fijn gesneden ringen
1 - 2 koppen bonen; je kunt kiezen rode nierbonen, bruine of witte bonen, kapucijners
rooktofu of seitan, in dunne plakjes, gemarineerd met shoyu en gesauteerd
zeezout, peper, eventueel gerookte paprikapoeder

dressing:

mosterd, appelazijn, olijfolie, agave siroop, zout en peper

Bereiding

• Was de gedroogde peulvruchten en week ze minimaal 8 uur of een nacht.
• Kook de peulvruchten met een stuk kombu goed gaar.
• Was en week de gebroken maïs.
• Kook de maïs in 45 - 60 met een snuf zeezout gaar, laat het graan goed afkoelen en maak het los.
• Meng de ui met een eetlepel ume su. Schep af en toe om en zet de ui weg in een pickelpers.
• Blancheer de groenten een voor een in gezouten water, kook ze al dente en spoel ze goed af onder koud water.
• Meng de groenten met de maïs en peulvruchten. Overgiet de salade met de dressing en meng nog eens door.
• Garneer met gepikkelde ui en vers groen.

Ingelegde rode ui

Ingrediënten
4 middelgrote rode ui
200ml appelazijn
200ml water
1 theelepel zout
1 eetlepel agave siroop
1 theelepel zwarte peper korrels
2 laurierbladen

Bereiding

• Snijd de rode uien in flinterdunne ringen en doe in een glazen pot.
• Doe de overige ingrediënten in een pan en breng het aan de kook.
• Roer goed om en als het zout is opgelost, schenk je de warme vloeistof over de rode ui.
• Sluit de pot en laat het afkoelen.
• Bewaar in de koelkast.

Vandaag is Anja onze gast. Waar ze anders de host is, zijn vandaag de rollen omgekeerd. Marja en Melissa zijn de hosts en Anja deelt haar verhaal, hoe zij plantaardig is gaan eten, hoe haar persoonlijke ontwikkelingsweg zich heeft ontvouwen, hoe zij de impact van puur plantaardige voeding bij mensen met reuma en artrose heeft zien werken en hoe ze nu met haar bedrijf Cooking for Life via workshops, trainingen, catering en consulten aan het bouwen is aan een mooiere wereld voor al wat leeft.



Show notes
Eerste vegan kookboek: Vegan & vollwertig geniessen (2013) Annette Heimroth en Brigitte Bornschein, Hädecke Verlag

Plants for Joints - onderzoek van Wendy Walrabenstein naar leefstijlprogramma voor mensen met reuma en artrose - vervolg is Plants for Health.

Uienboter: een bereiding waarin uien lang op een laag vuurtje worden gesmoord en gekarameliseerd. Heerlijk als bijgerecht en broodbeleg.

Zoete groenten: wortel, ui, pompoen, kool, biet, koolrabi, koolraap etc. verschillende kookstijlen om goed zoet te ervaren.

Do In-yoga opleiding: www.do-in-yoga.de/ausbildung

Suppletie van Solgar: B12 en Gentle Iron

Bereiding start bij minuut 41:37

Chocopasta
Ingrediënten
250 g gekookte kikkererwten of zwarte bonen of 150 g gedroogde peulvruchten
130 g rijststroop of maismoutstroop
35 g amandelpasta of andere notenpasta
35 g cacaopoeder

Bereiding

• Was de gedroogde peulvruchten en week ze minimaal 8 uur.
• Kook de peulvruchten met een stuk kombu 1 - 1 ½ uur goed gaar.
• Spoel de gekookte peulvruchten af.
• Doe alle ingrediënten in een hoge mengkom.
• Mix de ingrediënten met een staafmixer of een hogesnelheidsblender tot een gladde pasta.

Je kunt de pasta in een schone pot ca. 1 week in de koelkast bewaren.

De opname was 3 februari ‘25

Deze aflevering hebben we twee gasten kunnen verwelkomen aan ons kookeiland. Carin en John, eigenaars van Veggies on Fire - een vegan restaurant in Den Haag, Zij vertellen over hun keuzes voor een carrièreswitch en wat het voor hen betekent om een restaurant te runnen. We spreken ook uitgebreid over het belang van kwaliteit van voedsel en hoe zij dit vertalen naar hun gerechten en bedrijfsvoering. Een lange aflevering ook omdat zij twee recepten van hun menukaart met ons delen.



Show notes
Veggies on Fire - vegan restaurant in Den Haag www.veggiesonfire.nl
PETA NL - werd EDEV - is nu: www.diervriendelijk.nl
Eko Keurmerk https://eko-keurmerk.nl/horeca
Happy Cow - website waar je internationaal vegan en vegetarische opties voor restaurants en winkel kunt vinden - www.happycow.net/ https://www.happycow.net/reviews/veggies-on-fire-the-hague-38030
Palmolie vrij www.facebook.com/people/Go-Palm-Oil-Free-Certification-Europe/100077607932410/
Kraaijbekerhof kraaybeekerhof.nl/product/natuurvoedingskunde/

Bereiding Carin start bij minuut 57:45
Bereiding John start bij minuut 1:15:53

Crème brûlée (6 personen)

Crème brûlée is een typisch gerecht dat je in veel restaurants als dessert kunt kiezen. Vaak wordt gedacht als je besluit geen dierlijke producten te eten dat dit dessert verleden tijd is. Niets is minder waar. De gasten bij Veggies On Fire zijn vaak juist heel blij met deze versie en vinden hem vaak nog lekkerder dan de traditionele versie. Het is een redelijk eenvoudig maar toch ook feestelijk dessert.
Je kunt er ook extra smaakjes aan toevoegen of op de bodem een puree van mango doen.

Benodigdheden: 6 ramekins, vuur, pan, maatbeker, hogesnelheidsblender of staafmixer, brander om te brûleren van suiker.

Ingrediënten
170 g cashewnoten gemalen in blender
750 ml amandeldrank
5 g gemalen geelwortel
5 g agar agar
5 g arrow root
50 ml rijststroop
50 ml ahorn siroop
5 ml vanille extract
Snufje zout
Citroenrasp van een halve citroen
Ahorn- of rietsuiker voor bruleren

Bereiding
Meng de gemalen cashewnoten, amandelmelk en de geelwortel in de blender, met voorkeur voor een hogesnelheidsblender, tot het een romig geheel is.
Blend de agar en arrowroot op medium snelheid erdoor en voeg vervolgens de rijststroop, maple syrup, vanille en zout toe. Blend alles kort op medium snelheid.

Giet nu het geheel in een pan met een dikke bodem om aanbranden te voorkomen.
Breng al roerende langzaam aan de kook. Laat een paar minuten doorkoken totdat je merkt dat de bereiding iets dikker wordt. Doe het vuur uit en schep de citroenrasp erdoorheen. Giet de pudding vervolgens in de ramekins.
Laat afkoelen en zet daarna koud en afgedekt in de koelkast weg voor minimaal 3 uur. De pudding stijft wat op.

Vlak voor het opdienen haal je de ramekins uit de koeling en ga je ze brûleren met ahorn- of rietsuiker. Hiervoor verdeel je een dun laagje maple syrup of rietsuiker over de volle vanille crème brûlée en brand je deze voorzichtig met een brander. De brander beweeg je langzaam met een niet al te grote straal over de pudding heen.

Je hebt speciale branders maar je kunt het ook heel voorzichtig met een kleine camping brander doen. Zodra het zoeter is gekarameliseerd dien je de Crème brûlée op.

Arancini gevuld met gefermenteerde cashewnoten kaas

Ingrediënten
balletjes (ca. 10 st.)
300 g gekookte bruine ronde rijst
10 ml mirin
10 ml ume su
2 eetlepels rijstmeel
30 g zeewier (Dulse - Jonge Wakame - Zeesla) fijngehakt

vulling
150 g gefermenteerde cashewkaas te koop in de biologische supermarkt
1 theel. tijm
1 theel. oregano
½ theel. zwarte gemalen peper
½ thee. witte gemalen peper
1 theel. paprikapoeder (mild)
2 theel. paprikapoeder (gerookt)
mespuntje cayennepeper

Bordje met uitgestrooid rijstmeel ca. 50 gram, voor het maken van de Arancinis.

Mosterd dille saus

Ingrediënten
1 eetl. dijon mosterd
sap van ½ limoen
2 takjes fijngehakte dille
scheutje sojaroom
mespuntje zeezout

Bereiding
Plaats de gekookte afgekoelde rijst in een ruime kom tezamen met de mirin, ume su, rijstmeel en gemengde zeewier. Kneed alles nu stevig met beide handen tot een kleverige massa. Was nu de handen om verder te kunnen werken.

Meng de cashewkaas en de overige droge ingrediënten goed met een vork totdat het een rood gekleurde massa is geworden.

Pak met rijstmeel bepoederde vingers nu telkens een balletje rijst ter grootte van een walnoot en rol deze tussen beide handpalmen tot een balletje. Duw met de duim nu een holte in het balletje en vul deze met een volle theelepel van de cashewkaas. Vouw het balletje dicht en rol lichtjes door de rijstmeel, zodat de buitenkant niet meer plakkerig is.

Meng de ingrediënten van de mosterd dillesaus met een vork.

Frituur de Arancinis ca. 6 minuten op 170 graden tot een goudbruine kleur is verkregen en presenteer met de saus en een schijfje limoen.

Vandaag is Ilonka onze gast. In een openhartig gesprek geeft zij een inkijkje in haar kennismaking met natuurvoeding, haar omgang met haar ziekte en de impact die het heeft op haar persoonlijke, familiale en werkzame leven. Ook spreken we over mentale en emotionele aspecten van het doormaken van dit ziekteproces en hoe zij er bewust aan werkt om haar vitaliteit zoveel mogelijk te behouden en te bevorderen en nog veel meer.



Show notes
Immunotherapie: een relatief nieuwe behandelingsmethode waarbij het eigen afweersysteem van je lichaam gestimuleerd wordt om kankercellen te herkennen en aan te vallen.

Do-In Yoga is een op meridianen gebaseerde vorm van yoga waarin ontspannende en activerende oefeningen elkaar afwisselen.

MMV – Natuurlijk tegen kanker. De nieuwe naam van de Moermanvereniging. www.mmv.nl/het-moermandieet

Hato Mugi - graan en thee; dit is een wilde gerstsoort, die als graan gegeten kan worden in combinatie met bijvoorbeeld ronde rijst of als thee gedronken kan worden. Het heeft een reinigende werking in het lichaam.

Daslook: wilde groente, lid van de uienfamilie. Smaakt en ruikt naar knoflook en werkt sterk reinigend in de conditie van mensen. Je kunt hem verwarren met het lelietje van dalen, maar die ruikt absoluut niet naar knoflook.

Bereiding start bij minuut 44:00


Misosoep
Ingrediënten
250 ml water
½ ui, brunoise (in kleine blokjes)
½ wortel, halve schijfjes
4 radijsjes, dunne schijfjes
¼ blad nori
1 bosui, fijngesneden
1 ruime theelepel gerstmiso (mugi)
¼ schijfje citroen
daslook, fijngesnipperd

Bereiding

• Maak de groente schoon en snijd ze fijn.
• Breng water aan de kook.
• Kook de ui en de wortel 5 minuutjes.
• Voeg de radijs toe en kook nog even mee.
• Snipper de nori en voeg toe.
• Haal de soep van het vuur.
• Los de miso in wat koud water op.
• Voeg de miso toe aan de soep en laat even staan.
• Schep de soep in een kom en garneer met daslook, bosui en citroen.

De opname was 7 april ‘25

Pinar is deze keer de gast aan het kookeiland. Zij vertelt welke rol voeding al tijdens haar opvoeding heeft gespeeld en dat zij al heel vroeg eigen keuzes heeft gemaakt, die door haar moeder werden gesteund, totdat ze helemaal plantaardig wilde gaan eten. Ook vertelt zij hoe ze vanuit de ICT wereld een carrièreswitch heeft gemaakt en nu probeert studenten intuïtief te leren koken. Een boeiend gesprek, waar veel gelachen wordt en veel thema’s revue passeren. Haar bereiding sluit aan bij haar Turkse afkomst.



Show notes
Erasmus Food Lab - erasmusfoodlab.nl/who-we-are

Melief - dierenopvang gestart in Oostvoorne, nu in Sögel (D) www.meliefanimalsanctuary.org

Caring movement - caringmovement.nl - de caring chefs zijn nog in de oprichtingsfase

IPPC report - wetenschappelijk verslag over klimaatverandering en toekomstscenario's. www.ipcc.ch/reports

EAT LANCET report - wetenschappelijk onderzoek naar gezonde en duurzame voeding binnen planetaire grenzen in 2050 eatforum.org/eat-lancet-commission/the-planetary-health-diet-and-you/

Arrowroot - zetmeel van de pijlwortel

Mezze - turkse hapjes, bijgerechten

onderzoek naar werking soyamelk bij babys

Bereiding start bij minuut 49:24

Beignets van rode bieten (30 beignets)

Ingrediënten
1 kg gekookte rode bieten, kunnen ook rauwe bieten zijn
1/2 kg wortelen en pastinaak
300 g aardappelen
500 g ui
1 el dille
1 kopje bloem
1 kopje kikkererwtenmeel
2 el arrowroot
peper, zout
olie om te frituren

Bereiding

• Schil en rasp de groenten (grof) en doe ze in een kom.
• Voeg de bloem, arrowroot, dille, zout en peper toe.
• Voeg een klein beetje water toe als het mengsel te droog is.
• Meng deze ingrediënten door met je handen te kneden. Zet het mengsel 15 minuten in de koelkast.
• Verhit 1/2 kopje zonnebloemolie in een koekenpan.
• Bak de beignets 4-5 minuten aan elke kant in hete olie.
• Laat ze drogen op keukenpapier.

Tzatziki

Ingrediënten
1 grote komkommer
2 tenen knoflook
500 ml sojayoghurt
1/2 kopje peterselie
1/2 kopje munt
2 el dille
schil van 1 citroen
zout en peper

Bereiding

• Rasp de komkommers.
• vKnijp het water eruit. Gooi het water niet weg, maar drink het op.
• Pureer de teentjes knoflook.
• Hak de peterselie en munt fijn.
• Rasp de citroen, het geel van de schil.
• Meng alles in een kom en bewaar het tot het serveren in de koelkast.

Deze aflevering is Coby van Herk onze gast. Zij is al ruim 40 jaar bekend met de natuurvoeding. Zij had als jonge vrouw veel last van heftige astma-aanvallen. Wil je over de zoektocht naar verbetering van haar conditie horen, dan mag je deze aflevering niet missen. Een inspirerend verhaal over de impact van voeding, medidatie, bosbadderen en meer!



Show notes
Vipassana meditatie - Inzichtsmeditatie
Hatha yoga - yoga van Saswitha
Bosbadderen - Shirin yoku

Bereiding start bij 47:00 minuten

Oma Coby soep
Ingrediënten
Ui, wortel, prei, bleekselderij, knoflook, rode of gele linzen, zeezout, olie, bosui of peterselie, olie, kombu bouillon, laurierblad, gerstmiso of shoyu.

Bereiding

• Maak van tevoren kombu bouillon door een stukje kombu van 5 - 7 cm in 1 liter water in de week te zetten.
• Laat dit, als er tijd voor is, minstens 1 uur weken.
• Was de groenten en snij de ui en wortel in kwarten, de prei in smalle ringen de bleekselderij ook. Neem ongeveer gelijke hoeveelheden.
• Snij de knoflook grof, zodat deze niet gauw verbrand of voeg het fijngesneden later toe.
• Snij het groen fijn dat als garnering op soep komt.
• Doe rode linzen in een zeef en spoel goed schoon.
• Verwarm olie in een pan en sauteer eerst de ui en wortel samen, dan de knoflook en voeg na een minuut of 5 de bleekselderij en de prei toe.
• Sauteer nog even en voeg nu de gewassen linzen erbij en roer nog een paar keer goed door.
• Giet nu de kombu bouillon in de pan en steek het laurierblad erbij.
• Laat de soep op een klein vuurtje zachtjes koken tot de linzen gaar zijn.
• Kies een smaakmaker om de soep krachtiger te maken.
• Schep de soep in een kom en garneer met fijngesneden groen.

Variaties: eindeloos veel, afhankelijk van het seizoen en de landskeuken waar je voor kiest. Bijv. komijn, kerrie, curcuma, tijm, daslook

Vandaag heeft Ineke plaatsgenomen aan het kookeiland. Zij is een van de eerste macrobioten in Nederland en heeft lang met Michio Kushi in Amerika gestudeerd. Haar kennismaking met macrobiotiek kwam door de liefde. Zij vertelt over haar ontdekkingen zonder dat er al iets bekend was over een natuurlijke leefwijze. Verder vertelt ze over een recent ongeluk en over het herstellend vermogen van haar lichaam en dat ze helemaal zonder medicatie in haar 87ste levensjaar leeft.



Show notes
Michio Kushi - Een Vredevolle Wereld, Uitgeverij Genmai
Yin / Yang - de wereld bestaat uit twee

Boekentip
Zen Macrobiotics (5e editie 2013) George Ohsawa - George Ohsawa Macrobiotic Foundation

Bereiding start bij minuut 50:45

Gepikkelde / geperste salade
Ingrediënten
Chinese kool, ume pasta

Bereiding

• Snijd een ¼ Chinese kool heel fijn.
• Voeg een ¼ - ½ theelepel ume pasta toe.
• Kneed deze bijvoorkeur in een suribachi goed door.
• Knijp evt. overtollig vocht uit.
• Serveer bij de maaltijd.

Variaties: voeg wat rozijntjes en/of een appel toe voor een zoetje. Deze salade kun je ook heel goed met spitskool maken. Ook radijsjes zijn lekker voor deze salade.

Deze aflevering is Winny Koele onze gast aan het kookeiland. Zij heeft na een druk en sportief bestaan ineens te maken gekregen met een enorme vermoeidheid en algeheel verlies aan vitaliteit. Hoe ze daar weer uit is gekomen en welke impact dit verder op haar leven heeft gehad, kun je in deze aflevering ontdekken. Het gaat over verbondenheid met de aarde, NLP, wildplukwandelingen, natuurgeneeskunde, dankbaarheid, voeding en beweging.



Show notes
Het eerste advies was: vooral veel groenten eten en suiker, koffie, tarwe en alcohol laten staan

Wildplukken: dit zijn algemene regels

• pluk op schone plekken,
• pluk zo veel als je direct nodig hebt
• pluk alleen als er ruimschoots van aanwezig is.

Weet dat wildplukken alleen op zeer kleine schaal is toegestaan, buiten je eigen tuin.

Winny’s workshops volgen? Stuur een mail info@wortelsenwelzijn.nl wij geven het door.

Winny’s tip: geen weg is te diep of te donker, er is een weg uit! Volg je hart, blijf dicht bij de aarde, ga op zoek, er is maar een jij.

Bereiding start bij minuut 44:32

Warm-koud-salade
Ingrediënten
50 g quinoa pp
Snuf zeezout
Gele en oranje wortel, rode biet, rode ui, bleekselderij, venkel, olijven, cherrytomaatjes, veldsla, witlof

Olijfolie, diksap of een ander zoetmiddel, gember, citroen, zeezout en peper

Wildpluk naar beschikbaarheid en behoefte
Paardebloemblad, teunisbloemblad en -zaad, hondsdraf en melkdistel

Bereiding

• >Breng water aan de kook.
• Was de quinoa grondig.
• Kook de quinoa in ruim water met een snufje zeezout 15-20 minuten
• Leg de gekookte quinoa op een bord.
• Maak de groenten schoon.
• Snijd de groenten fijn of rasp de groenten naar wens.
• Leg de fijngesneden of geraspte groenten naast elkaar op het bord.
• Pers een halve citroen uit.
• Rasp een stuk gewassen stuk gember op een fijne rasp.
• Meng de olijfolie, citroensap, het sap van de uitgeknepen gemberrasp, een zoetje,
• een snufje peper en zeezout in een kommetje.
• Snipper de wildplukblaadjes fijn.
• Schud wat teunisbloemzaden uit de zaaddozen en maal deze kort fijn voordat je
• ze over de salade strooit.

De opname was 17 februari ‘25

Vandaag is Vincent onze gast. Hij vertelt over de invloed van natuurvoeding op de bedrijfsvoering van het bedrijf dat hij al 25 jaar met zijn vrouw runt. Drie dagen per week wordt er voor het team ‘een gezonde maaltijd’ gekookt. Prachtig voorbeeld van vitaliteit. Hij heeft als recept een crumble meegenomen, goed zoet, een belangrijk onderdeel van zijn eigen opvoeding. Zijn opa was banketbakker.



Show notes
Bedrijf van Vincent en zijn vrouw: Susan Bijl www.susanbijl.nl

Kookboektip:
Halfgaar met Herr Seele (2006) Herr Seele en Ines Schweiger Lannoo - Vincent had het over de boekweit pudding met notenpasta en appel of bosbessenjam uit dit boek.
https://www.deslegte.com/half-gaar-met-herr-seele-379144/

Vincent kreeg onderstaand recept van Iñiy Sanchez. Hij kwam het ook tegen op de site van het restaurant: Rotonde.

Bereiding start bij minuut 31:24

Boekweit crumble met appel en peer
Ingrediënten
Appel-en perencompote
4 grote appels
4 grote peren
150 ml sake
1 theelepel gemalen kardemom (of naar smaak)
1 eetlepel arrowroot

Voor de kardemom: ik vind het lekker om de peulen licht te roosteren in een koekenpan, ze daarna te pellen en in de suribachi te malen.

Crumble
200 gram gebuild tarwemeel
100 gram boekweitmeel
50 gram havervlokken
90 gram rietsuiker
110 gram koolzaadolie
5 gram zout
4 theelepels kruiden mix * (ik gebruik kaneel en evt de koekkruiden mix van blauwe huis)

Bereiding

• Verwarm de oven tot 180 graden.
• Schil de appel en de peer, verwijder de klokhuizen.
• Snijd ze in grote stukken en verwarm ze in een pannetje met de sake en kardemom.
• Als alternatief voor de sake kan je ook water gebruiken.
• Laat het fruit niet té zacht worden.

Maak intussen de basis voor de crumble

• Meng eerst alle droge ingrediënten goed en voeg dan de olie toe.
• Roer het mengsel totdat er grovere en fijnere korrels zijn.

Maak nu het fruitmengsel af

• Neem wat van het vocht uit het pannetje, meng dat in een kommetje met arrowroot en meng dit vervolgens terug in het pannetje met het fruit.
• Verwarm nog even zodat de arrowroot en het vocht kan indikken en meng het met het fruit.
• Plaats eerst het fruitmengsel in een ovenschaal.
• Verdeel de crumble als laag over het fruitmengsel.
• Plaats de schaal ca 30 minuten (of totdat het licht verkleurd is) in de oven.
• Serveer eventueel met maanzaad en wat zure of geklopte room.

Deze keer spreken wij Melissa en hoe zij met natuurvoeding in aanraking is gekomen. Vaak gebeurt dat doordat je iets wilt veranderen aan je conditie of in je leven. Zij vertelt over haar ervaring met het verbeteren van haar gezichtshuid en de impact op verkoudheden. Tips hoe je je voedingspatroon hierop kunt aanpassen vind je in deze aflevering. Tot besluit maakt zij een misosoep.



Show notes
Bioresonantie: een bodyscan op basis van trillingsfrequenties waarbij de balans van de verschillende organen wordt gemeten. Bij een disbalans wordt advies gegeven aangaande voeding. Gevoeligheden voor bijvoorbeeld bepaalde voedingsmiddelen of toevoegingen in bepaalde voedingsmiddelen worden geduid. Ook kunnen er extra kruidenextracten, vitaminen dan wel supplementen worden aanbevolen.

Bancha thee, ook wel driejarenthee genoemd van blaadjes of twijgjes

Verwijzing naar kookboeken/recepten:
Groente uit Zee (2016 3e druk) o.a. Lisette Kreischer, Kosmos Uitgevers
Plantaardig (2021) Alexander Gershberg, Bertram + de Leeuw Uitgevers

Kichadi of kichari: Ayurvedisch detoxgerecht op basis van rijst, mungbonen en specerijen.
www.mynewroots.org

Bereiding start bij minuut 29:44

Misosoep
Ingrediënten
Ui, wortel, olie, gerstmiso, gember, kombu, shiitake, tofu, Chinese kool, waterkers, bosui.

Bereiding
Verwarm olie in een pan, voeg ui en wortel toe. Doe hierbij al wat misopasta en/of zout. Sauteer de ui en wortel. Voeg geraspte gember toe. Fruit het geheel nog wat langer, doe hier eventueel de geweekte kombu bij, voeg de geweekte en gesneden shiitake toe. Voeg vervolgens het weekvocht van de kombu en shiitake toe (dashi). [Dashi kan je ook kant en klaar kopen, mocht je geen gedroogde shii take en of kombu in huis hebben/willen gebruiken]
Voeg eventueel andere smaakmakers toe zoals knoflook, peper, geroosterde sesamolie, rijstazijn en shoyu/sojasaus. Voeg wakame toe.
Ook kunnen nog andere groenten zoals bijvoorbeeld bimi of verse shiitake of wat je nog in de koelkast hebt even worden meegekookt.
Ook kan je op diverse manieren eiwitten toevoegen zoals bijvoorbeeld kastanjes, (zijden) tofu of apart gebakken tempeh. Wanneer de soep als lunch- of avondeten wordt gemaakt, zijn noedels en of gekookte maïs ook een heerlijke toevoeging die het tevens een complete maaltijd maken, wanneer er ook een eiwitbron is toegevoegd.
Doe in de kom waaruit je de soep gaat eten al wat gesneden bladgroenten zoals (Chinese) kool/waterkers. Haal de pan van het vuur en wacht even. Voeg de opgeloste liefst ongepasteuriseerde miso toe aan de pan, laat ongeveer een minuutje staan, schenk de bouillon in de kom en garneer in ieder geval met bosui.

Gerstmiso: gefermenteerde sojabonenpasta van gerst en zeezout
Kombu, wakame: zeewier
Gomasio: mengsel van geroosterd sesamzaad en zout
Furikake: mengsel van zeewier en sesamzaad, wit en zwart

Deze keer is Veronique onze gast. Ze heeft veel last van eczeem gehad. Als verpleegkundige was dit extra belastend voor haar. Ook was er een periode waarin het niet goed ging met haar schildklier. Hoe zij met behulp van voedingsadviezen hier verandering in heeft gebracht, daar vertelt zij uitgebreid over. In deze aflevering wordt ook de samenwerking met de geneeskunde benadrukt.
Veronique laat op het eind haar favoriete ontbijt zien: havermoutpap.



Show notes

Voedingsadvies eczeem: vermijd varkensvlees, suiker en koffie

Schildklier: vermijd sojayoghurt

Veronique's tip: laat de extremen staan en concentreer je op het midden wat voedingsmiddelen betreft. Kies voor volle granen, groenten, peulvruchten, zaden, noten, zeegroenten en fruit.

Bereiding start bij minuut 27:26

Havermoutpap
Ingrediënten
3 el havermout
water
½ appel

Bereiding

• Breng de havermout met het water aan de kook.
• Voeg een paar korreltjes zeezout toe.
• Roer de pap regelmatig rustig door.
• Haal het klokhuis uit de appel en snijd de appel in stukjes.
• Voeg de appel toe en laat de pap nog kort doorkoken.

Voor de variatie
Voeg wat geroosterde noten of zaden toe.
Varieer met fruit, gedroogd of vers.

Diva is vandaag onze gast. Zij vertelt over haar leven. Hoe zij in Kaapverdië als kind is opgegroeid, hoe zij zich vanaf haar 16e heeft leren aanpassen aan het klimaat in Nederland. Zij vertelt over de ervaringen die zij op deze weg heeft opgedaan en speciaal over de ongemakken met haar spijsvertering en darmen. Diva vertelt over haar keuze voor het specialisme als dialyseverpleegkundige. Zij maakt een bereiding die haar heel goed helpt als zij last heeft van klachten.



Show notes

Hippocrates – Laat voeding uw medicijn zijn

Cachupa – traditionele maaltijdsoep uit Kaapverdië

Darm-brein-as: invloed van voeding op emotionele en mentale gesteldheid
Symptomen of oorzaken verhelpen oftewel werken aan versterkte darmen in plaats van voeding mijden.

Pickles maken: fijngesneden witte kool met fijn wit zeezout goed kneden, minstens drie dagen pekelen (onder druk laten staan) en daarna bij de maaltijd gebruiken. Vermindert last van te veel gasvorming in darmen.

Kuzu = kudzu = zetmeel van de wortel van een klimplant
Umeboshi = groen geoogste abrikoos en gepekeld met rood shisoblad en zeezout
Umepasta = gemalen gepikkelde umeboshi’s

Bereiding start bij minuut 44:32

Kudzu-drank
Ingrediënten
1 tl umepasta of umeboshi
2 tl kudzu
1 kop water water
shoyu naar smaak

Bereiding

• Breng water aan de kook.
• Los de umepasta in het water op.
• Los de kudzu in wat koud water op.
• Breng samen kort aan de kook en roer met een houten lepel tot een gladde, doorzichtige drank.
• Voeg naar smaak wat shoyu toe.

De opname was 6 januari 2025

In deze bonus is Roosmarijn Saat te gast aan het kookeiland. Wij spreken over de vernieuwde opleiding aan de Gimsel Academy, onderdeel van de Groene Passage in Rotterdam.

Sinds september 2024 wordt de opleiding Coach – natuurlijke voeding en leefstijl aangeboden. Roos vertelt over de invulling van de driejarige opleiding en wat je per leerjaar kunt verwachten.

Voor meer info check de website en meld je aan voor een open avond. Daar kun je ook kennismaken met (een deel van) het docententeam.

Nicole is deze aflevering onze gast. Zij vertelt over de omgang met haar huidaandoeningen en welke rol zuivel voor haar daarin speelt. Zij heeft onder andere de volle granen in de natuurvoeding leren kennen en laat zien hoe zij haar ontbijt maakt. En ook geeft ze een tip om mee te beginnen.



Condiment – smaakmaker die individueel gebruikt kan worden om de maaltijd aan de persoonlijke behoefte aan te passen. Natto Miso – gefermenteerde smaakmaker van maisstroop, gerst, soja, kombu en gember.

Zeegroenten - groenten uit de zee zoals zeewier, zeegroenten, zeesla, zeekraal

Boekentip: Het groot Kruidenhandboek (2024) Mieke Wesdorp-Willenbrands, Terra Lannoo bv

Gimsel Academy: opleiding natuurlijke voeding en leefstijl
www.gimselacademy.nl/opleiding/natuurlijke-voeding-en-lifestyle

Bereiding start bij minuut 37:33

Gierstpap met groenten en natto miso
Ingrediënten
40 - 50g gierst
1 stengel bleekselderij
1 kleine ui
1 wortel

Bereiding

• Was de gierst.
• Maak de groenten schoon en snijd in wat grove stukken.
• Breng de gierst met water aan de kook. Voeg de groenten toe.
• Laat de pap ca 15-20 minuten zachtjes koken.
• Garneer de pap met wat zaden voor de bite en smaakmakers zoals natto miso en wat vers groen.

In deze aflevering is Menno onze gast. Menno neemt ons mee in zijn verhaal. We hebben het over zijn zoektocht naar een steeds gezondere leefstijl. Daarbij komen voeding, sporten en slapen aan bod maar ook hoe hij de leefstijlveranderingen met zijn gezin en drukke baan organiseert.
Menno begon zijn zoektocht, omdat hij een steentje bij wilde dragen aan de milieu-impact van zijn voedingspatroon. Daarnaast heeft hij een aangeboren nierafwijking. Zo was het win-win-win: voor de aarde, voor de dieren en voor zijn gezondheid.



Show notes

Syndroom van Gittelman:
• https://www.nieren.nl/nierziekten/gitelman-syndroom

Documentaire:
• Cowspiracy - https://www.cowspiracy.com/ documentaire kan o.a. worden bekeken via Youtube of Nextflix
• Seaspiracy - https://www.seaspiracy.org/ documentaire kan o.a. worden bekeken via Youtube of Nextflix

Hardlopen 'uitrusting':
• horloge, Garmin Fenix 7 solar
• hartslagmeter, Garmin HRM pro

Tracker voor beweging en herstel:
• Whoop - https://www.whoop.com/eu/en/

Mondtape voor slaap:
• Myotape - https://myotape.com/

Menno’s tip
Voor een gezond en sterk lichaam / immuunsysteem is het van belang om het lichaam te voeden met natuurlijke voeding.
Vermijd de 'extremen' zoveel mogelijk, zoals suiker, alcohol en dierlijk voedsel. Hetzelfde geldt voor kant- en-klaar voedsel , eten dat in pakjes zit; met teveel toevoegingen, zoals vet, zout, suiker.
Focus op de belangrijkste punten voor wat betreft voedsel: eet volle granen, groenten, peulvruchten, vleesvervangers zoals Tofu, Tempeh of Seitan
Vergeet de noten en zaden niet, hetzelfde geldt voor paddenstoelen (als de conditie het toelaat), zeegroenten en gefermenteerd voedsel. In de meeste supermarkten kun je het hele jaar door dezelfde groenten kan kopen , probeer zoveel mogelijk met de seizoenen mee te eten / eten te nuttigen dat in ons klimaat(zone) groeit. Indien mogelijk koop zoveel mogelijk biologisch / lokaal geteeld voedsel - dit is beter voor mens en natuur
Je hebt maar 1 lichaam, zorg er zo goed mogelijk voor!

Menno heeft zijn lunch meegebracht.
Ingrediënten
Rogge met borlottibonen
Groente uit de oven, pastinaak en pompoen
Spruiten
Kimchi
Gebakken tofu gegarneerd met bosui

Welkom bij intro van de nieuwe podcast Wortels & Welzijn! In deze podcast zijn we, Marja Verroen en Anja Hermanus-Schröder, jullie hosts. Wij nemen je mee in een wereld waar kennis uit de natuurvoeding centraal staat en waar gezondheid en vitaliteit voorop staan. In elke aflevering spreken we inspirerende mensen die met behulp van natuurvoeding hun welzijn hebben verbeterd. We delen niet alleen hun verhalen, maar geven ook praktische tips die je direct in je eigen leven kunt toepassen.

In deze aflevering gaan we aan de slag met een eenvoudig en krachtig recept: Gomasio, een traditioneel Japans condiment van geroosterd sesamzaad en zeezout. We laten je zien hoe je het maakt en delen waarom dit kleine, maar krachtige mengsel zo waardevol kan zijn in je dagelijkse voeding.



Show notes

Bereiding start bij minuut 11:53

Gomasio
Ingrediënten
10 tot 25 delen sesamzaad
1 deel zeezout

Bereiding

• Was het sesamzaad goed.
• Rooster het in een droge koekenpan voorzichtig totdat het goudgeel is.
• Doe het geroosterde sesamzaad in een vijzel.
• Rooster het zeezout in de warme koekenpan zonder olie.
• Voeg het zeezout bij het sesamzaad in de vijzel en maal het 70 tot 80% fijn.
• Bewaar het mengsel in een glazen potje.
• Gebruik het om je granen, peulvruchten of groentebereidingen naar smaak te verbeteren.

Huismiddel
Gomasio is als condiment een hartige smaakmaker en kan ook helpen bij het kalmeren van je zenuwen. Na een grote schrik kun je een beetje Gomasio nemen om uit de schrik modus te komen en weer in balans te raken.